Co to jest ława fundamentowa i jak ją wykonać

Ławy są najpopularniejszym rodzajem fundamentów. Budowa tego rodzaju fundamentu nie jest specjalnie skomplikowana, jednak należy je zawsze wykonywać z odpowiednią starannością. Jeżeli jeszcze nie wiesz a chcesz się dowiedzieć co to jest ława fundamentowa to wszelkie informacje na ten temat znajdziesz w poniższym tekście.

Jakie są najpopularniejsze rodzaje fundamentów

Głównym kryterium podziału fundamentów na różne rodzaje jest sposób w jaki przenoszą obciążenia na podłoże gruntowe. Z tego względu, fundamenty dzielimy na bezpośrednie oraz pośrednie. Innym kryterium jest podział ze względu na głębokość posadowienia fundamentu. Wyróżniamy tutaj fundamenty płytkie oraz głębokie.

Jak łatwo zauważyć jest tutaj pewna zbieżność między jednym a drugim podziałem i najczęściej się ze sobą pokrywają. Fundamenty płytkie są wykonywane przeważnie w wykopie. Warunkiem ich wykonania jest to że warstwa o odpowiedniej wytrzymałości, na której mają zostać posadowione znajduje się płytko pod powierzchnią terenu.

Jeżeli w podłożu znajdują się grunty niebudowlane tj. torfy, gytie, czy nasypy niekontrolowane; sięgające do znacznych głębokości, to wykonywanie fundamentów płytki staje się mało ekonomiczne. W takich sytuacjach stosuje się fundamenty głębokie, będące fundamentami pośrednimi dla fundamentów płytkich.

Co to jest ława fundamentowa

Ława należy do fundamentów bezpośrednich, czyli takich które powierzchnią swojej podstawy przekazują obciążenia od danej konstrukcji budowlanej bezpośrednio na podłoże gruntowe. Wewnątrz ławy znajduje się zbrojenie konstrukcyjne oraz podłużne pręty zbrojeniowe o średnicy najczęściej od 12 do 16 mm.

Zbrojenie nie zawsze jest stosowane, w przypadku wąskich ław pod niektóre lekkie konstrukcje budowlane, można z dodatkowego wzmocnienia fundamentu zrezygnować. Przy wąskich ławach ryzyko, że fundament popęka przy niewielkim osiadaniu jest dużo mniejsze. Beton do wykonywania ław fundamentowych posiada zazwyczaj klasę B15 lub B20.

Pamiętajmy, że fundamenty często mają kontakt z wodą gruntową lub wodami atmosferycznymi. Działanie wody może również prowadzić do stopniowego ich niszczenia. Dlatego nie należy oszczędzać na klasie betonu. Ponadto w celu dodatkowego zabezpieczenia fundamentów przed wilgocią można użyć folii jako izolacji.

W jaki sposób wykonuje się ławy fundamentowe

Pierwszym krokiem jest wyznaczenie przez geodetę naroży budynku. Następnie wykonuje się ławy drutowe oraz wykop pod fundamenty. Ławy fundamentowe mogą zostać wylane bezpośrednio na gruncie lub w przygotowanych do tego szalunkach, wykonanych z desek lub gotowych szalunkach inwentaryzacyjnych. Wykop powinien być nieco szerszy niż ławy jeżeli chcemy wykonać szalowanie.

Deskowanie wykonuje się na chudym betonie, czyli betonie podkładowo-wyrównawczym. Chudy beton ma zapobiec mieszaniu się betonu właściwego z gruntem i wsiąkaniu zaczynu cementowego w podłoże, co mogłoby wpłynąć na osłabienie fundamentów. Po przygotowaniu szalunków montuje się zbrojenie ławy i wylewa beton.

Ławy fundamentowe a płyta fundamentowa

Najczęstszym scenariuszem w sytuacji kiedy w podłożu mamy do czynienia z gruntami nie budowlanymi jest wykonanie pali fundamentowych, a następnie na palach opiera się fundament bezpośredni w postaci ław, bądź płyty fundamentowej.

Płyta fundamentowa to najczęstsza alternatywa dla ław fundamentowych, w sytuacji kiedy podłoże nie jest wystarczająco wytrzymałe, aby przyjąć obciążenia od ław. Chodzi tutaj o powierzchnię fundamentu, na której będzie opierał się cały budynek. Ławy fundamentowe pod budynki mieszkalne np. dom jednorodzinny, mają przeważnie 60-80 cm szerokości.

Można oczywiście je poszerzyć, jednak nie zawsze jest to wystarczające na słabszych gruntach. Ławy znajdują się pod ścianami nośnymi budynku, są od nich trochę szersze. Natomiast płyta fundamentowa jest to jednolita płyta żelbetowa, która obejmuje całą powierzchnię budynku pod którym się znajduje.

Dlatego rozkład obciążeń przenoszonych przez tego rodzaju fundament jest dużo większy niż w przypadku ław fundamentowych. Ponadto płyta fundamentowa, jako swego czasu nowe rozwiązanie technologiczne w dziedzinie fundamentowania, została wymyślona  właśnie po to aby móc budować na trudniejszym podłożu bez konieczności sięgania po fundamenty pośrednie.

Wymiary ławy fundamentowej a badania geotechniczne

Szerokość ławy zależy od ciężaru budynku oraz nośności podłoża gruntowego. Im grunt jest słabszy, tym ława powinna być szersza, tak aby nośność układu podłoże fundament nie została przekroczona. W przeciwnym razie może dojść do nadmiernego lub nierównomiernego osiadania budynku, co najczęściej kończy się jego uszkodzeniem.

Z tego względu, pierwszą rzeczą jaką należy wykonać przed doborem odpowiednich fundamentów jest wykonanie badań geotechnicznych w miejscu gdzie ma powstać dany budynek. Tego typu badania, zgodnie z nowym prawem budowlanym są obligatoryjne i stanowią część projektu budowlanego, który jest potrzebny aby uzyskać pozwolenie na budowę.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 25 kwietnia 2012 r., dotyczącym ustalenia geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, opinia geotechniczna jest obowiązkowa w przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych. Czyli w przypadku każdego rodzaju konstrukcji budowlanej.

Opinia geotechniczna będąca podstawowym dokumentem wynikającym z przeprowadzonych badań geotechnicznych przedstawia rodzaj gruntów występujących w podłożu gruntowym, ich parametry fizyczne oraz zalecenia dotyczące m.in. wykonania fundamentów.

Informacje zawarte w opinii geotechnicznej są kluczowe dla osoby zajmującej się projektowaniem fundamentów. Projektant musi zdecydować jakiego rodzaju fundament będzie dla danej inwestycji najodpowiedniejszy oraz jakie powinien mieć parametry.

Im szersze ławy, tym rozkład obciążeń przenoszonych za pośrednictwem fundamentów na grunt będzie większy. A ciężar budynku łatwiejszy do odparcia przez podłoże gruntowe. Jednak ich koszt wykonania, ze względu na ilość użytych materiałów, będzie większy.