Pękające ściany w nowym domu – przyczyny i postępowanie

Pękające ściany w nowym domu nie wyglądają estetycznie, ale nie koniecznie muszą być czymś niebezpiecznym dla mieszkańców lub konstrukcji samego budynku. W tym poście poruszymy temat związany z pojawianiem się pęknięć na ścianach, przyczynach jakie mogą być z tym związane oraz sposobach na poradzenia sobie z tym problemem.

Rodzaje pęknięć na ścianach

Można wyróżnić kilka rodzajów pęknięć w zależności od przyczyny ich powstania. Powierzchowne, płytkie rysy pojawiające się na ścianach często w formie pajęczyny są zazwyczaj efektem naprężeń jakie występują między materiałami budowlanymi. Przykładem tego typu pęknięć są rysy skurczowe, które mogą pojawić się na pękającym tynku po kilkunastu lub kilkudziesięciu dniach od jego nałożenia.

Wynikają one z przesuszenia się powierzchni tynku i są charakterystyczne przeważnie dla zapraw wapiennych. W gorszym przypadku, poza pojawieniem się samych rys może zacząć odspajać się tynk, co jeszcze bardziej pogarsza wrażenie wizualne w przypadku nowo powstałego domu.

Spękania wynikające z naprężeń powstałych w budynku, zazwyczaj występują w określonych miejscach. Jednym z takich miejsc gdzie najczęściej można zaobserwować tego typu pęknięcia, są okolice naroży okiennych oraz drzwi. Czyli miejsca gdzie mur budynku najintensywniej pracuje. Powyższe pęknięcia nie są groźne a ich naprawa jest stosunkowo łatwa.

Gorzej jeżeli pęknięcia znacznie głębiej penetrują ścianę budynku przechodząc przez mur. W sytuacji kiedy mamy do czynienia z nadmierną ilością naprężeń jakich konstrukcja budynku nie jest w stanie przyjąć bez poważniejszych uszkodzeń, pęknięcia z reguły będą się pojawiać na łączeniach między ścianą a sufitem lub podłogą. Mogą także przechodzić przez całą ścianę od góry do dołu lub w sposób schodkowy.

Ustalanie przyczyny pękających ścian w nowo powstałym budynku

Głębokie Pęknięcia, które możemy zaobserwować na ścianach budynku są efektem tworzących się wewnątrz samej konstrukcji naprężeń. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być dwie, albo budynek ma jakąś wadę konstrukcyjną powodującą błędny rozkład naprężeń albo fundamenty, na których został posadowiony zostały źle dobrane.

Zarówno jedna jak i druga przyczyna wymaga weryfikacji. Dużo prościej jest ustalić co tak naprawdę stoi za problemu pękających ścian poprzez eliminację wszystkich ewentualnych możliwości po kolei. Na początek należy ustalić czy spękania, które się pojawiły będą dalej postępować. W tym celu można zainstalować na ścianach specjalistyczne szczelinomierze lub po prostu użyć zaprawy gipsowej.

Rysomierze lub szczelinomierze jest to specjalistyczny przyrząd służący do określania wielkości oraz kierunku rozchodzenia się szczeliny. Tego typu informacje mogą być pomocne w interpretacji przyczyny powstałych spękań. Zaprawę gipsową można nanieść w kilku wyznaczonych punktach w miejscu gdzie pojawiły się pęknięcia. Jeżeli zaprawa również zacznie pękać oznacza to dalsze poszerzanie się szczelin.

Źle dobrane fundamenty lub nieodpowiednio przygotowane podłoże

Badanie geotechniczne w dzisiejszych czasach są obowiązkowe i wykonywane na potrzeby projektu budowlanego. Aby projektant mógł dobrać odpowiednie fundamenty oraz parametry konstrukcyjne budynku, musi znać wytrzymałość podłoża, na którym budynek ma zostać postawiony. Następnie musi tak skorelować ze sobą układ podłoże-fundament, aby jego nośność nie została przekroczona.

W celu sprawdzenia czy badanie podłoża gruntowego zostało wykonane prawidłowo, należy zlecić powtórne, kontrolne badanie innej firmie geotechnicznej. Możliwość powstania uszkodzeń wynikająca z niewystarczającej wytrzymałości gruntu pod budynkiem, powinna być pierwszą rzeczą, którą należy sprawdzić.

Wysadziny mrozowe pod fundamentem

Grunty wysadzinowe, czy inaczej wysadziny mrozowe, jest to problem z którym boryka się wiele osób chcących postawić dom. Aby zapobiec powstawania tego typu zjawiska, przede wszystkim należy ocenić czy na danym obszarze istnieje ryzyko wysadzin oraz odpowiednio wykonać fundamenty.

Wysadziny mrozowe są powodowane przemarzaniem gruntu. W czasie zimy temperatura powietrza znacznie spada poniżej 0°C, powodując powstanie strefy przemarzania gruntu. Strefa ta może sięgać do różnych głębokości, w zależności od wielkości i długotrwałości mrozu na danym obszarze.

Zamarzanie wody w gruncie powoduje zwiększenie jej objętości w porach gruntowych oraz powstawanie soczewek lodowych. Zwiększenie objętości wody poprzez jej zamarznięcie jest jednak zbyt małe aby mogło prowadzić do powstawania wysadzin mrozowych. Kryształki lodu, które się tworzą w strefie przemarzania, gdzie panuje niższa temperatura, podciągają wodę błonkowatą oraz kapilarną, która znajduje się poniżej.

W sytuacji kiedy woda kapilarna ma kontakt ze zwierciadłem wody gruntowej, ubytki powodowane przez podciąganie wody kapilarnej i błonkowatej do wyższych stref gruntu są na bieżąco odnawiane. W ten sposób grunt wraz z zamarzającą wodą zwiększa swoją objętość i może uszkodzić budynek znajdujący się powyżej.

Z tego względu ważne jest aby fundamenty sięgały do głębokości, która przekracza głębokość granicy przemarzania gruntu na danym obszarze. W przypadku płyty fundamentowej należy pamiętać o izolacji termicznej w postaci opaski przeciwwysadzinowej.

Niewystarczające parametry gruntu

W Polsce, podłoże gruntowe bardzo często tworzą piaski o różnej frakcji. Ponadto nasypy budowlane usypywane na wszelkiego rodzaju budowach, są wykonane z piasku. Jeżeli piasek ma stanowić podłoże pod fundament to musi posiadać odpowiednio wysoki wskaźnik zagęszczenia (I_s). W przeciwnym razie na skutek ciężaru własnego oraz oddziaływań zewnętrznych (w postaci masy budynku), będzie stopniowo osiadał.

Innymi słowy powierzchnia terenu w miejscu w którym stoi budynek stopniowo zacznie się obniżać. Proces osiadania jest jak najbardziej naturalny w sytuacji nowo postawionego obiektu. Jeżeli jednak osiadanie jest zbyt duże lub budynek osiada nierównomiernie, najczęściej prowadzi to do uszkodzeń tj. pękające ściany czy posadzki.

Dlatego niezmiernie ważne jest aby prawidłowo ocenić stan podłoża gruntowego przed rozpoczęciem prac budowlanych. W przeciwnym razie może to prowadzić do poważnych konsekwencji w postaci uszkodzenia budynku oraz kosztów związanych z jego naprawą.

Należy także pamiętać że podczas budowy domu na etapie wykonywania robót ziemnych, powinno się skontrolować ich przebieg. W tym celu firmy geotechniczne wykonują kontrolne badanie gruntu, a w szczególności zagęszczenia. Dozory geotechniczne najczęściej są wykonywane w celu sprawdzenia zagęszczenia gruntu pod posadzki budynku, rzadziej w wykopie pod same fundamenty.

Inną przyczyną mogą decydować o kłopotach związanych z pękającymi ścianami w nowo powstałym domu są niekorzystne parametry mechaniczne gruntów spoistych takich jak gliny lub piaski gliniaste. W celu oceny przydatności tego typu gruntów, wyspecjalizowany geotechnik powinien przyjechać na miejsce, zrobić odwiert oraz ocenić na podstawie badań polowych czy grunty spoiste posiadają odpowiednią wytrzymałość.

Powyższe czynniki to najczęstsze niedopatrzenia, które mogą mieć wpływ na powstawanie pęknięć na ścianach budynku. Dlatego koniecznie należy sprawdzić czy to nie one akurat w tym wypadku odpowiadają za zaistniałe problemy.

Konsultacja z firmą odpowiedzialną za budowę domu

Jeżeli badania geotechniczne niczego niepokojącego nie wykazały to należy zainteresować się samym budynkiem. W tym celu należy zgłosić się do firmy budowlanej, której zleciliśmy budowę domu lub wynająć osobę, która będzie potrafiła ocenić przyczyny powstałych usterek.

Jeżeli tego typu sytuacja zaszła w mieszkaniu, to masz prawo żądać od dewelopera aby pokrył koszty powstałych szkód. Warunkiem takich roszczeń jest to, że kupując lokal nie wiedziałeś o istnieniu tych usterek. Możliwość skorzystania z tego typu roszczeń upływa po 5 latach od podpisania umowy.