Jaki fundament pod dom wybrać

Jaki fundament pod dom należy wybrać? Jest to pytanie, które dotyczy każdej osoby planującej tego rodzaju inwestycję dla siebie lub kogokolwiek innego. W ośrodku gruntowym, na którym został postawiony budynek, występują naprężenia spowodowane ciężarem wyżej leżących warstw gruntu oraz samego budynku. Dlatego dobór odpowiedniego rodzaju fundamentów jest kluczowy dla powodzenia każdej inwestycji budowlanej.

Badanie gruntu i projektowanie geotechniczne

Pierwszą rzeczą jaką należy wykonać aby móc dobrać odpowiednie fundamenty pod dom jest poznanie warunków panujących w podłożu gruntowo-wodnym. Ustalaniem warunków gruntowo-wodnych oraz warunków posadowienia pod dowolną konstrukcję, zajmują się firmy geotechniczne. W Polsce, dokumentem w którym wszystkie powyższe informacje są zawarte jest opinia geotechniczna.

Z prawnego punktu widzenia, badania geotechniczne tj. wiercenia czy badanie zagęszczenia gruntu pod projektowany dom, których zwieńczeniem jest opinia geotechniczna, są konieczne w celu uzyskania pozwolenia na budowę.

Zgodnie z RMT,BiGM z 25 kwietnia 2012 r., dotyczącym ustalenia geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, opinia geotechniczna jest obowiązkowa w przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych. Czyli w przypadku każdego budynku, nawet domu jednorodzinnego.

W opinii geotechnicznej, oprócz wydzielenia warstw geotechnicznych oraz opisania ich parametrów geotechnicznych, ustala się stopień skomplikowania warunków gruntowych i proponuje kategorię geotechniczną budynku. Te informacje są niezbędne dla projektanta, w celu dobrania odpowiednich parametry konstrukcyjnych budynku w tym fundamentów.

Aby dowiedzieć się w jakim stopniu projektowany budynek będzie oddziaływał na podłoże gruntowe, musimy obliczyć naprężenia występujące w ośrodku gruntowym, wywołane przez wyżejległe warstwy oraz sam budynek. Biorąc pod uwagę parametry poszczególnych warstw podłoża, opisane w opinii geotechnicznej oraz parametry konstrukcyjne budynku, można dobrać odpowiedni fundament pod dom.

Jak dobrać fundament pod dom

Fundamenty domu lub jakiejkolwiek innej budowli, powinny zostać zaprojektowane w taki sposób aby nośność układu podłoże-fundament nie została przekroczona. Ponadto, osiadanie budynku nie może być zbyt duże, a co gorsza nierównomierne. Sytuacja w której jakiś fragment budynku osiada bardziej niż inny, wywołuje naprężenia wewnątrz samej konstrukcji, co często prowadzi do poważnych uszkodzeń budowli.

Aby zapobiec ww. problemom, należy obliczyć stany graniczne podłoża gruntowego dla projektowanej konstrukcji. Stan graniczny to stan podłoża lub budowli posadowionej na tym podłożu, po przekroczeniu którego dalsze użytkowanie danej budowli zagraża bezpieczeństwu lub nie spełnia wymagań użytkowych.

Podczas obliczeń uwzględnia się najniekorzystniejsze układy obciążeń budynku oddziałującego na dany ośrodek gruntowy. Oprócz parametrów poszczególnych warstw geotechnicznych, ustalonych na podstawie badań polowych i laboratoryjnych, istotna jest także głębokość zwierciadła wód gruntowych, która również ma wpływ na wielkość sił działających na fundament.

Rodzaje fundamentów

Głównym kryterium podziału fundamentów jest sposób w jaki przenoszą obciążenia na podłoże gruntowe. Z tego względu, fundamenty możemy podzielić na bezpośrednie oraz pośrednie.

Innym kryterium podziału fundamentów jest głębokość ich posadowienia. Występuje tutaj pewna zbieżność z wyżej przedstawionym podziałem fundamentów. Fundamenty płytkie wykonuje się zazwyczaj w wykopie, kiedy docelowa warstwa podłoża, na którą mają zostać przeniesione obciążenia od budynku jest na niewielkiej głębokości. 

Jeżeli nie ma możliwości posadowienia budynku na niewielkiej głębokości to stosuje się fundamenty głębokie, które będą sięgać do warstwy wystarczająco wytrzymałej aby mogła przyjąć obciążenia od budynku.

Przy budowie domu jednorodzinnego, najczęściej stosuje się fundamenty bezpośrednie, które jednocześnie są płytkie i tanie. Rzadko zdarzają się sytuacje kiedy zastosowanie fundamentów bezpośrednich jest niemożliwe, najczęściej jest to spowodowane występowaniem gruntów organicznych lub zastoiskowych tj. torfy, namuły.

Jeżeli działka na której ma zostać wybudowany dom znajduje się w rejonie obszarów podmokłych, istnieje szansa natrafienia na grunty, które albo trzeba będzie usunąć z wykopu albo posadowić dom na fundamentach głębokich.

Fundamenty bezpośrednie

Ten rodzaj fundamentów jest wylewany bezpośrednio na podłoże gruntowe, do którego są przekazywane obciążenia od budowli. Nie ma znaczenia czy grunt jest naturalny czy ma pochodzenie antropogeniczne. Fundamenty bezpośrednie to najczęściej stopy, ławy lub płyty fundamentowe.

W przypadku domów jednorodzinnych, zwykle stosuje się ławy fundamentowe, które przenoszą obciążenia od ścian budynku lub płytę fundamentową. Stopy fundamentowe stosuje się najczęściej pod słupy, kiedy budynek ma konstrukcję szkieletową. Przeważnie, na stopach stawia się budynki przemysłowe tj. hale zakładowe, magazyny.

Fundamenty pośrednie

Ten rodzaj fundamentów jest stosowany kiedy obciążenia od budynku mają zostać przeniesione na głębiej występujące warstwy gruntu. Na fundamencie pośrednim buduje się fundament właściwy w postaci np. ławy fundamentowej. Fundamenty pośredni stosuje się kiedy płytsze warstwy podłoża gruntowego stanowią grunty niebudowlane np. torfy, gytie, namuły lub grunty o zbyt niskiej wytrzymałości. Fundamenty pośrednie najczęściej mają postać pali.

Z czego robi się fundamenty

W dzisiejszych czasach, materiałem z którego wykonuje się fundamenty pod budynki tj. domy jednorodzinne jest beton i żelbet. Wybór tych dwóch materiałów jest związany z dużą wytrzymałością betonu na działanie wód gruntowych, nawet tych agresywnych. Ponadto, beton jest bardzo praktyczny i daje możliwość łatwego formowania fundamentu w dowolny sposób. Fundamenty kamienne, które kiedyś były powszechnie stosowane, stały się mało praktyczne, obecnie zostały wyparte przez beton i żelbet.

Jaki fundament pod dom wybrać

Na wybór fundamentów pod dom, ma wpływ kilka czynników. Oprócz znajomości warunków gruntowo-wodnych oraz parametrów konstrukcyjnych budynku, dużą rolę odgrywają także koszty związane z wykonawstwem fundamentów.

Bezpośrednie posadowienie domu wiąże się ze stosunkowo niewielkimi kosztami, są to najprostsze fundamenty, najczęściej stosowane. Jeżeli warunki gruntowo-wodne lub parametry konstrukcyjne budynku sprawiają że zastosowanie fundamentów bezpośrednich jest niemożliwe, wtedy należy zastosować fundamenty pośrednie.

Jeżeli masz zamiar kupić działkę budowlaną pod dom, powinieneś najpierw zlecić firmie geotechnicznej badanie gruntu. Samo wykonanie kilku odwiertów w celu sprawdzenia z jakimi gruntami mamy do czynienia jest niezwykle istotne i może być decydujące przy decyzji o zakupie działki.